Onderhandelen met de duivel Heinemann
Afschuwelijke gebeurtenissen zijn er te lezen in 'Karel Overijssel' en 'Bervo' (vader en zoon Groot Enzerink) , aanhoudingen, executies, martelingen. Maar ook verhalen van moed en lef.
Zo ook hetgeen de gevangen èn weer vrijgelaten Bervo aan het eind van de oorlog meemaakte.
Het was vlak voor de bevrijding, Bervo zat opnieuw gevangen, met een jongen, Johannes heette hij. Hans werd hij genoemd, de 16 jarige zoon van de weduwe Westhof aan de Warnsveldseweg 51 in Zutphen. Hij was gearresteerd , terwijl hij in het bezit was van een vuurwapen. Met een aantal andere verzetsmensen werd hij ter dood veroordeeld en opgesloten in Zutphen. In die cel was ook Bervo binnengebracht. Hans stond zijn plaatsje aan de oudere man af en samen raakten ze in gesprek. Over het doodvonnis: over zijn moeder die alleen achter zou blijven.
Bervo werd kort daarop vrijgelaten, maar zijn vrijheid schonk hem geen voldoening. Hij dacht maar aldoor aan die aardige jongen in de cel in Zutphen: zo jong en dan al wachten op de dood. En een moeder, een weduwe die alleen achterbleef… Bervo’s besluit stond kort daarop vast.
Tegen zijn vrouw zei hij:”Ik ga terug naar Zutphen om te zien wat ik voor die jongen kan doen. Laten we knielen en samen bidden voor de redding van die jongen.” Zijn vrouw:”Nu je juist bent vrijgelaten, moet je nu werkelijk terug in het hol van de leeuw?” Een opmerking die goed bedoeld was maar geen enkele invloed had op het besluit om te gaan. Daar in Zutphen lag zijn taak, daarheen zou hij gaan.
Het gelukte hem om bij de Duitsers binnen te komen, maar jonge Duitse soldatenvrouwen waarschuwden hem nadrukkelijk: laat je niet zien, het is levensgevaarlijk, vooral nu de zaak in paniek begint te raken. Bervo liet zich niet ompraten en reageerde rustig:….”en toch wil ik spreken met Heinemann.”
Dat was de commandant van de S.D., die hem al vaker had verhoord. Ze kenden elkaar zo langzamerhand. Had de Duitse Hauptsturmführer mogelijk enig respect voor die onverzettelijke Nederlander? Hoe dan ook, Groot Enzerink kreeg gelegenheid even met Heinemann te spreken. Hij vroeg hem:”Hebt u ook kinderen? Komt uw zoon ook op voor zijn vaderland? En moet je nu een jongen van 16 jaar, die meent te moeten opkomen voor zijn land, daarom doodschieten? Is dat Duitse eer? Deze zoon is de enige zoon van een weduwe. Ik vraag u dit leven te sparen, deze jongen vrij te laten.”
Wie zal ooit weten wat in deze Duitser is omgegaan, waarom reageerde hij zoals hij deed. Hans Westhof, ter dood veroordeelde jongen, reeds vastgebonden aan een medegevangene om doodgeschoten te worden, werd losgesneden en ontkwam aan de dood door de kogel. Zijn leven werd gespaard.
Pas na de bevrijding begreep hij waaraan hij zijn leven te danken had. Toen is hij naar Vorden gekomen en sloeg de vaderloze jongen de armen om zijn redder alsof hij zijn vader omhelsde.