Gradus Johannes van 't Hul

Gradus was de zoon van Johanna Kranenburg en Cornelis Anthonius van 't Hul.

Hij was getrouwd met Cecilia van Bemmel.

Zij woonden aan de Emmerikseweg 19.

Gradus zat in het Verzet.

Verhaal verteld door zijn twee zonen Leo en Henk van 't Hul:

'Onze vader werd in 1944 in Zutphen opgepakt. Onze moeder kon er na de oorlog niet over praten. Alles wat wij wisten was dat onze vader als verzetsstrijder was omgekomen. Hoe precies wist zij wel, maar ze heeft het ons nooit willen vertellen. Ze was vrij gesloten van aard, zeker als het over de oorlog ging'.

Na het overlijden van hun moeder kregen de broers ruzie over de erfenis en spreken ze elkaar jarenlang niet. Op de weg naar het verleden komen ze achter het verhaal van hun vader en vinden ze elkaar weer. 

Historisch staat nu vast dat Gradus van 't Hul zeer actief was in het Verzet. 'Hij is sectorcommandant geweest van de Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Hij was een specialist in het monteren van afgeworpen wapens. Hij was werkzaam in de ondergrondse bij 'Groep Bosch en Haage' en gaf wapeninstructies en trad op als wapeninstructeur en gaf wapentheorie aan verzetsgroepen in de omgeving. En hij heeft geholpen bij het vinden van onderduikadressen.'

Tegen het einde van de oorlog wordt Gradus verraden [..]. Na omwegen belandde hij in het concentratiekamp KZ Wöbbelin bij Hamburg. Hij overlijdt daar op zijn verjaardag, 17 maart 1945, aan de gevolgen van dysenterie en uitputting.

'Wat we van overlevenden van dat kamp hebben gehoord,' zegt Henk, 'is zo verschrikkelijk. Ze lagen met zijn drieën in een bed van 65 centimeter breed. Het kamp daar is maar tien weken open geweest, toen volgde de bevrijding, maar de lijken lagen gewoon opgestapeld.'

Het deed pijn om daar achter te komen, maar daar stonden ook ontroerende nieuwe momenten tegenover. Henk haalt een verweerde lederen portefeuille tevoorschijn. Hij toont het hele hebben en houden van zijn vader, van het lidmaatschap van de korfbalclub en de staatsloten die hij verkocht tot het vervalste werknemersbewijs van de plantsoenendienst, dat hij als dekmantel voor zijn verzetswerk gebruikte. 'De portefeuille dook vorig jaar op [..]. Het mooiste dat er in zat was een foto van onszelf. Toen werd duidelijk dat hij ons altijd bij zich droeg.'

De broers kregen ruim 66 jaar na het overlijden van hun vader de erkenning voor hun vader waar ze zo lang op hebben gewacht. Gradus van 't Hul kreeg postuum het Verzetskruis. En sinds kort is Zuthpen een 'Gradus van 't Hulstraat' rijker.

Zie bijgaande foto die ter dezer gelegenheid werd genomen op het Stadhuis van Zutphen, met rechts burgermeester Arnold Gerritsen.

'Mijn vader', zegt Leo, 'is in december 1944 opgehaald door de SS en via kamp De Kruisberg in Doetinchem overgebracht naar NeuenGamme [bij Hamburg]. Daarna werd hij getransporteerd naar K.Z. Wöbbelin [zusterkamp van Neuenegamme] waar hij is omgebracht. Elk jaar op 1 mei ga ik naar hem toe.

Zie: Omroep Gelderland

Zie: Nationaal Archief

Zie: Gelders Archief

Zie: WieWasWie

Zie: Open Archieven

Zie: Mijn Gelderland

Zie: Oorlogsgravenstichting

Zie: Vriendenkringneuengamme

Zie: Erelijst van Gevallenen

Zie: CBG Verzamelingen

Zie: Voetbalmonument

Zie: Neerlandsch Verzetsmonument

Zie: De Dolkwerker

Zie: KZ-Gedenkstätte NeuenGamme

Zie: Traces Of War

Zie: Doetinchemherdenkt

Zie: Oorlogsvermisten